مطالعه بین نسلی نوع دینداری و ارزش‏های سیاسی دهه سوم انقلاب اسلامی در شهراصفهان

ارزش‏های دینی از جمله عناصر مهم نظام فرهنگی هر جامعه است که ارتباط نیرومندی با دیگر عناصر نظام فرهنگی از جمله ارزش‏های سیاسی دارد. چگونگی رابط? ارزش‏های دینی و سیاسی در ایران به ویژه پس از انقلاب اسلامی همیشه مورد بحث و نظر بوده است. این پژوهش به منظور شناخت یک الگوی نظری در باب ارزش‏های سیاسی و دینی بین نسلی، به تبیین تجربی- تحلیلی رابط? «دینداری» و« ارزش‏های سیاسی» بین نسلی در دو منطقه از شهر اصفهان پرداخته است. روش بررسی در این پژوهش، پیمایش و با استفاده از پرسشنامه بوده که به تعداد 384 پاسخگو داده شده‏است. چارچوب نظری تحقیق حاضر نیز، دیدگاه تلفیقی رانلد اینگلهارت بوده است که بر اساس آن سنت‏های دینی و تغییرات اقتصادی اجتماعی حاصل از نیروهای نوسازی، بر ارزش‏های سیاسی و همچنین رویکرد دینی افراد تأثیر گذارند. یافته‏های تحقیق نشان می‏دهدکه در جامع? مورد مطالعه باگستردگی معنی‏دار ارزش‏های دموکراتیک مواجه هستیم. با سنجش ابعاد اعتقادی، احساسی، مناسکی و پیامدی دینداری که در الگوی گلاک و استارک ذکر شده‏است، به گونه شناسی رویکردهای مختلف به دین پرداختیم: رویکردهای «نوگرایی دینی»، «بنیادگرایی دینی» و «نوگرایی سکیولار»، شناسایی شده اندکه هر کدام رابط? مشخصی با ارزش‏های سیاسی در جامعه داشته‏اند. همچنین در این پژوهش، تحصیلات و پایگاه اقتصادی-اجتماعی و همچنین نسل از طریق رویکرد دینی بر ارزش‏های سیاسی افراد تأثیرگذار بوده است. با توجه به یافته‏های این رساله، باید گفت که شکاف ارزشی بین نسل اول و سوم پس از انقلاب، نه در ارزش‏های سیاسی و نه در اعتقادات و احساسات دینی، که در انجام فرایض و مناسک دینی و به ویژه در بُعد پیامدی و رفتاری دینداری بوده است که ما از آنها به عنوان ارزش‏های سنتی نام بردیم. در واقع نسل سوم پس از انقلاب در این تحقیق که جوانان 18 تا 29 سال بوده اند، نسبت به نسل اول که بالای 50 سال داشته اند، در زمین? ارزش‏های اجتماعی تفاوت چشمگیری داشته‏اند بدین صورت که ارزش‏هایی که ما به عنوان ارزش‏های مدرن یاد کردیم، در نسل جوان گستردگی قابل ملاحظه داشته است و شاید هراس اخلاقی مسئولان جامعه که همگی از نسل اول هستند، بی دلیل هم نباشد. واژگان کلیدی: ارزشهای سیاسی، ارزشهای دینی، نسل، پایگاه اقتصادی – اجتماعی